پاستوریزه کردن شیر در خانه

پاستوریزه کردن به روش گرم کردن و سرد کردن، رشد باکتری ها را در غذاها (مخصوصا مایعات) کاهش می دهد. شیری که در مغازه ها فروخته می شود چون باید منطبق با استاندارد های USDA باشد پس به صورت خاصی پاستوریزه می شود. نوشیدن شیر پاستوریزه نشده به خاطر خطر وجود عوامل بیماریزا می تواند خطرناک باشد. پاستوریزه کردن شیر از رشد باکتری ها جلوگیری کرده و به شما این امکان را می دهد که شیر را طولانی تر نگه دارید.

 

مراحل:

وسایل مورد نیاز

  • دو عدد قابلمه فلزی

  • مقداری آب

  • اجاق

  • قاشق چوبی برای هم زدن

  • دماسنج

  • مقداری یخ

  • تشت جهت نگه داشتن آب سرد

  • ظرف شیشه ای

مرحله اول

آماده کردن قابلمه ها

قابلمه فلزی بزرگتر  را بردارید و تا ارتفاع ۷ الی ۱۰ سانتی متر از کف، آن را با آب پر کنید.

قابلمه فلزی دیگر را که اندکی کوچکتر است، بر روی قابله اولی قرار دهید. دو قابلمه را روی اجاق قرار دهید (البته اجاق را روشن نکنید) و شیر خام را در قابلمه دومی بریزید.

دماسنج را در داخل شیر قرار دهید.(البته به کف قابلمه برخورد نکند.)

مرحله دوم

آماده کردن حمام آب سرد

در داخل تشت مقداری آب و یخ فراهم کنید. یا اینکه سینک آشپزخانه را مسدود کنید و آب و یخ را در داخل آن آماده کنید.

چون که فرایند گرم کردن شیر بسیار سریع است، بهتر است آماده کردن حمام آب سرد را قبل از شروع به گرم کردن شیر آغاز کنید.

مرحله سوم

گرم کردن شیر

گاز را روشن کنید و شعله ی آن را زیاد کنید. مرتب شیر را به هم بزنید تا دمای کل شیر یکسان باشد.

دمای آن را به ۷۲ درجه سانتیگراد برسانید و ۳۰ ثانیه در این دما نگه دارید.بلافاصله بعد از این زمان ظرف شیر (قابلمه دومی) را خارج کنید.

مرحله چهارم

ظرف شیر را خارج کنید و بلافاصله در حمام آب سرد قرار دهید.

شیر را در حمام آب سرد قرار دهید و آن را سرد کنید تا به دمای ۴٫۵ درجه سانتی گراد برسد. این فرآیند می تواند ۴۰ دقیقه به طول بینجامد.

مرحله پنجم

ظرف شیشه ای را در آب در حال جوش قرار دهید و ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه تامل کنید تا ظرف استریل شود. در این مرحله میتوانید به جای استفاده از ظرف شیشه ای از ظروف مختلف نگهداری شیر استفاده کنید.

نکات

 
  1. شما می توانید عمل پاستوریزه کردن شیر را با گرم کردن تا ۶۳ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه نیز انجام دهید. اما روشی که با حرارت ۷۲ و مدت ۳۰ ثانیه انجام می شود به آسانی قابل نظارت می باشد.

  2. به جای حمام آب سرد می توانید از دستگاه بستنی ساز استفاده کنید.این دستگاه شیر را در کمتر از ۲۰ دقیقه به دمای ۴٫۵ درجه سانتیگراد میرساند.(که این دما یک دمای استاندارد است.)

  3. اگر زمان سرد کردن شیر تا دمای ۴٫۵ درجه سانتی گراد خیلی به طول انجامید می توانید پس از اینکه شیر به دمای ۲۶ درجه سانتی گراد رسید آن را در یخچال قرار دهید.

هشدار

 
  1. مطمئن شوید که دمای حمام آب سرد شما خیلی سرد باشد که پس از قرار دادن شیر به طور ناگهانی آن را خنک کند و گر نه اگر شیر کم کم و به آرامی خنک شود، عمل پاستوریزاسیون به درستی انجام نشده و شیر طعم مطبوعی نخواهد داشت.

  2. توجه کنید که دماسنج به کف قابلمه برخورد نکند، چون این باعث می شود که دمای واقعی را نشان ندهد و احتمال شکستن دماسنج نیز وجود دارد.

11 دیدگاه برای «پاستوریزه کردن شیر در خانه»

  • 21 مهر 1396 در t 9:03 ق.ظ
    Permalink

    سلام میتونم این عمل رو برای دوغ هم استفاده کنم؟ ممنونم از لطفتون

    پاسخ دادن
    • 9 اردیبهشت 1397 در t 5:24 ق.ظ
      Permalink

      بله بر بیشتر مایعات این عمل میتونه انجام بشه
      مثل آبلیمو و آبمیوه البته با تغییر طعم و مزه مواجه خواهید شد که اندک است

      پاسخ دادن
  • 15 بهمن 1397 در t 7:28 ق.ظ
    Permalink

    با سلام
    اگر قابلمه حاوی شیر مستقیم روی اجاق گاز قرار بگیرد و شیر از دمای ۷۲درجه بالا تر رود تا جایی که به نقطه جوش برسد برای فرایند پاستوریزه کردن مشکلی پیش می آید؟

    پاسخ دادن
    • 2 دی 1398 در t 5:30 ق.ظ
      Permalink

      سلام، در انجام پاستوریزاسیون نبایستی دمای شیر از حد مشخصی بالاتر رود، لذا وقتی قابلمه حاوی شیر مستقیم روی اجاق گاز قرار میگیرد دما خیلی بیشتر از حد مشخص پاستوریزاسیون است و دیگر پاستوریزاسیون معنا نخواهد داشت. پاستوریزاسیون برای این است که پروئینهای شیر که عامل خواص مهم شیر هستند آسیب نبینند، با جوشیدن شیر پروتئینها آسیب دیده و دیگر پاستوریزاسیون منتفی است.

      پاسخ دادن
  • 2 دی 1398 در t 5:06 ق.ظ
    Permalink

    سلام ، بله اگر به طور صحیح انجام بدهید باکتری بروسلا عامل بیماری تب مالت هم از بین خواهد رفت و میتوانید از این شیر پنیر هم درست کنید.

    پاسخ دادن
  • 28 بهمن 1398 در t 4:07 ق.ظ
    Permalink

    سلام. آیا از این روش برای شیر شتر هم میشه استفاده کرد؟ یا جوشاندن برای شیر شتر بهتر است؟

    پاسخ دادن
    • 27 اردیبهشت 1399 در t 8:55 ق.ظ
      Permalink

      سلام، از این روش برای پاستوریزه کردن همه شیرها از جمله شیر شتر استفاده کرد. با جوشاندن شیر شتر پروتئینهای شیر که باعث ایجاد فواید مفید و درمانی شیر میشوند از بین خواهند رفت.

      پاسخ دادن
  • 21 اردیبهشت 1399 در t 7:54 ب.ظ
    Permalink

    سلام
    اگر پس از گرم کردن اجازه دهیم شیر در دمای محیط خودبخود سرد شود اشکالی ندارد؟
    یعنی عمل میکروب‌کشی انجام میشود؟

    پاسخ دادن
    • 27 اردیبهشت 1399 در t 8:41 ق.ظ
      Permalink

      سلام، خیر بایستی سرد کردن شیر به صورت ناگهانی و سریع انجام شود. به دلیل اینکه عامل از بین برنده میکروبهای بیماریزا استرس دما است.

      پاسخ دادن
  • 26 تیر 1399 در t 11:48 ق.ظ
    Permalink

    ببخشید اگه شیر رو به دمای جوش رسانده و بعد در حالت جوش ۵ دقیقه هم روی شعله بماند ولی در دمای محیط سرد شود باکتری تب مالت از بین نمیرود؟؟

    پاسخ دادن
    • 30 تیر 1399 در t 3:42 ق.ظ
      Permalink

      باکتری تب مالت یا بروسلا با جوشیدن شیر کشته می شود، ولی با جوشیدن شیر شتر خواص درمانی مورد انتظار ما نیز از بین میرود. عمده عوامل بهبودی شیر شتر پروتئینهای آن می باشد و با جوشیدن شیر و به دمای صد درجه سانتیگراد رسیدن آن این پروتئینها غیرفعال می شوند. بنابراین برای اینکه خواص درمانی شیر شتر ثابت بماند بایستی از شیر پاستوریزه استفاده کنید. در روش پاستوریزاسیون بالا بردن دما باعث از بین رفتن باکتریهای بیماریزا نمی شود بلکه شوک حرارتی که اتفاق می افتد ( شیر را ناگهانی در دمای ۷۲ درجه در ظرف یح منتقل کردن) باعث کشته شدن این عوامل بیماریزا می شود.

      پاسخ دادن

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *