پرورش شتر؛ ظرفیت ناشناخته در خراسان شمالی

مناطق جنوبی استان خراسان شمالی به دلیل دارا بودن شرایط بیابانی و کویری، اقلیم مناسبی برای  پرورش شتر محسوب می شود؛ به گونه ای که براساس آمارهای سازمان جهادکشاورزی استان، جمعیت شتر در شهرستان های مانه و سملقان، اسفراین، گرمه و جاجرم به بیش از 3هزار نفر می رسد.

اما آن چیزی که بیشتر اهمیت دارد این است که پرورش شتر در این مناطق کاملا سنتی بوده و با حداقل بهره وری پیگیری می شود.

میرزایی یکی از شترداران شهرستان جاجرم می گوید:   اداره منابع طبیعی،  شترداری را به رسمیت نمی شناسد و حتی شترداران را  به علت ورود شترها به قرق مراتع  به جریمه های نقدی سنگین محکوم می کند.

صمدی یکی دیگر از  ساکنان منطقه جاجرم که 30نفر شتر در محیط بسته نگهداری می کند نیز می گوید:   بیابان های منطقه دیگر برای تغذیه شتر مناسب نیست و دولت نیز برای تامین علوفه به ما کمکی نمی کند.

وی  معتقد است: اگر برای پرورش صنعتی شتر مجوز صادر شود، امکان بهره برداری بیشتر از این حیوان چندمحصولی فراهم می شود.

به گفته مبارکی معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی،  اکنون از ده ها محصول شتر  از  جمله گوشت،  شیر،  پوست،  کرک و  مو  فقط گوشت شتر   در خراسان شمالی به فروش می رسد و  سایر محصولات  همچون شیرخام به استان های دیگر از جمله گلستان، مازندران و خراسان رضوی برده می شود.

از سوی دیگر صابری مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی با بیان اینکه از  2میلیون و 33 هزار هکتار عرصه های منابع طبیعی در این استان ،  183 هزار هکتار  بیابانی و نیمه بیابانی است،  می گوید:  هر نفر شتر به اندازه  7راس دام ظرفیت مراتع را  اشغال می کند و  علاوه بر آن،  شتر به علت تغذیه از بالای ساقه های گیاه،  پوشش گیاهی منطقه را تخریب می کند.

با وجود این، وی معتقد است فقط در صورتی به شترداران مجوز داده می شود که آنان به پرورش در محیط بسته و علوفه دستی اقدام کنند.

این در حالی است که مدیر کل دفتر امور اقتصادی استانداری خراسان شمالی با گلایه از مسئولان منابع طبیعی و جهاد کشاورزی استان برای کم توجهی به ظرفیت اقتصادی پرورش شتر می گوید: باید صنعت پرورش شتر در استان با توسعه صنایع فراوری رونق پیدا کند.

موفق  با بیان اینکه اکنون در استان مازندران تنها کارخانه فراوری شیر شتر در کشور و تولید دوغ شتر فعال شده است،  خاطرنشان می کند: این کارخانه به صورت هفتگی 10 تن شیر  شتر  مصرف می کند و این در حالی است که در مازندران اصلا شتر پرورش داده نمی شود.

یوسفی رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی هم می گوید : اگر منابع طبیعی مجوزهای لازم را برای پرورش شتر فراهم کند، امکان پرداخت تسهیلات از صندوق توسعه بخش کشاورزی برای پرورش شتر و  ایجاد صنایع تبدیلی آن وجود دارد.

به هر صورت استان خراسان شمالی به عنوان یکی از استان های مطرح در زمینه پرورش شتر تاکنون از مزایای پرورش صنعتی آن غافل بوده است و کارشناسان معتقدند اگر تعامل بین بخشی برای حمایت از شترداران ایجاد شود، این استان می تواند به قطب پرورش صنعتی شتر و فراورده های آن تبدیل شود.